آهوان کیش
آهوی ایرانی که نام علمی آن از کلمه زیبای غزال گرفته شده، سمور یا خدنگ، انــواع لاک پـشت های دریـایــی کـه از گـونــه های در معــرض خـطر انقـراض می باشد و مجامع بین المللی حفظ محیط زیست نیز به آن ها توجه خاصی دارند، از جانوران کیش به شمار می روند. تنوع
شگفت انگیز ماهیان رنگارنگ در سواحل و آبسنگ های مرجانی از مظاهر طبیعت منحصر به فرد جزیره است.
گفتنی است آهوها در سال 1363 به تعداد 15 رأس آهوی نر و 15 رأس آهوی ماده از جزیره خارک به کیش منتقل شدند . این آهوها به آسانی با شرایط جدید تطابق حاصل کرده و تعداد آنان زیاد شده است. آهوهــا در منطقــه ای محصـور نگهــداری
نمی شوند بلکه در سطح جزیره آزادند. در بیشتر نقاط جزیره و بویژه در جاده جهان و منطـقه جنگــلی در شـرق جــزیره دیده می شــوند. شکار این حیـوانات ممنوع است. آهوها از رویش مقطعی و نیز شاخ و برگ درختان تغذیه می کنند و در فصل گرم آبشخورهایی برای آنان در نظر گرفته می شود.
مارمولک
مارمولک ها از جمله خزندگان جزیره اند که از فراوانی نسبی برخوردارند. این گروه از جانوران بی خطرند و از آنجا که از حشرات تغذیه می کنند نیز مفید می باشند.
مار قیطانی
در جزیره کیش دو گونه مار جعفری و قیطانی یافت می شود.مار قیطانی غیر سمی بوده و دارای بدنی کشیده و باریک وپوزه ای نسبتا تیز و مشخص است.این مار به رنگهای زیتونی،سبز روشن مایل به خاکستری،زیتونی مایل به قهوه ای دیده می شود.در برخی نمونه ها ناحیه پشت از پس سر تا انتهای دم دارای یک خط قرمز رنگ یا نارنجی متمایل به قهوه ای ممتد می باشد.و گاهی سطح پشتی فاقد خط قرمز بوده اما رنگ قسمت قدامی بدن وقسمت خلفی آن متفاوت است،به طوری که در قسمت قدامی خطوط با رنگ تیره یا سیاه به شکل زیگزاگ نا منظم با خالهای کوچکتر در سطح جانبی وجود دارندو قسمت خلفی بدن یکنواخت و به رنگ خاکستری است.حداکثر طول بدن مار قیطانی 130 سانتی متر بوده ودم آن تا35 سانتی متر می رسد.ازمارمولک ها و گاهی پستانداران وپرندگان کوچک تغذیه میکند.این مار تخمگذار بوده و در فصل تابستان بین 3 تا 7 تخم نسبتا بزرگ می گذارد.زیستگاه خود را در مناطق کوهستانی ،منطق صحرایی ودامنه تپه ها انتخاب می کند.که در جزیره کیش بیشتر در لابه لای درختان و درختچه هایی نظیر کنار ،کهور و یا حفره های موجود در زمین و سوراخ های موجود در دیوارها سکنی می گزیند.مار قیطانی یک مار کاملا بی آزار و غیر سمی است و به محض دیدن آدم سریعا محل را ترک کرده و می گریزد.
مار جعفری
این مار با نام علمیechis carinatus sochureki در رده خزندگان ،زیر راسته مارها و خانواده افعی ها قرار دارد.جعفری از لحاظ سمی بودن بعد از مار کبری دومین مار سمی ایران است.دارای جثه ای نسبتا کوچک بوده و دارای 35 تا 90 سانتی متر طول است .همانند دیگر افعی ها دارای سر و گردنی مشخص است. زیرا در بیشتر مارهای دیگر گردن به طور کامل از سر و بدن مشخص نیست.دارای مردمک چشم عمودی،پوزه کوتاه ودارای سری پوشیده از فلس های کوچک ولی تیغه دار است.رنگ بدن آن در ایران درنقاط مختلف متفاوت است.وبه رنگ های قهوه ای مایل به خاکستری ،زیتونی،خاکستری مایل به زرد بانوارهای زیگزاک روشن دیده می شود.مار جعفری به خاطر داشتن یک علامت صلیب روی سر به راحتی از دیگر مارها قابل تشخیص است.این مار در نواحی بیابانی یا نیمه بیابانی گرم و خشک یا مرطوب ،در دشت ها و تپه های رسی یا ماسه ای،دامنه کوهپایه ها با پوشش گیاهی اندک بوته ای یا درختچه ای ،و نیز دهانه چاهها،باغ ها و خرابه ها ،گورستان ها و حاشیه مزارع دیده می شود.حرکت مار جعفری به روش خاصی صورت می گیرد وبه صورت ترکیبی از حرکت پهلو و زیگزاک است به طوری که ابتدا سر را پرتاب می کند سپس بدن را به همان قسمت می کشد.این مار بیشتر شبگرد بوده و از هنگام غروب تا طلوع آفتاب فعالیت می کند.گاهی نیز روزها زیر سنگها درون حفره های زیر زمینی،لانه جوندگان ،شکاف سنگها و زیر بوته ها پنهان می شود. و به ندرت در نواحی مسکونی یا محل های پر رفت و آمد انسان دیده می شود.
برای شکار از درختان و بوته ها بالا می رود و یا روی سنگ ها و زیر بوته ها یا لبه چشمه ها بدون حرکت به کمین می نشیند و انواع جوندگان کوچک ،مارمولکها ،وزغ ها،وبند پایان بزرگ مثل عقرب ها ،رتیل ها و دیگر حشرات را شکار می کند.مارهای جعفری کوچک و نوزادان از بچه موش ها ،مارمولک و حشرات تغذیه می کنند.
این مار بسیار تنبل و کم تحرک بوده و به آرامی و بدون سر وصدا حرکت می کند.هنگام احساس خطر به دور خود می پیچد و سر را در میان بدن پنهان می کند.وبا حرکات مارپیچی به صورت عدد 8 لاتین و مالیدن فلس های کناری خود صدای خاصی تولید می کندگاهی نیز با حمله های ناگهانی سعی در دور کردن دشمن دارد.
علائم مسمومیت با زهر مار جعفری:
از علائم مسمومیت با زهر جعفری می توان به پیدایش ورم ،تهوع،استفراغ،سر گیجه،سردرد،افزایش ضربان قلب،بزرگ شدن غدد لنفاوی ودردناک بودن آنها و نکروز بافت در اطراف محل گزش،خونریزی هنگام سرفه کردن ،خونریزی از بینی و در ادرار و گاهی مدفوع خونی اشاره کرد.پس از چند دقیقه تا نیم ساعت ،غدد لنفاوی سفت و دردناک می شوند به طوری که بزرگ و قابل لمس می شوند.خونریزی حدود ده ساعت پس از گزش شروع می شودکه ابتدا از لثه ها شروع می شود و کم کم دردستگاه گوارش و نیز دستگا ه تناسلی و ادراری ادامه می یابد.در بیشتر موارد بعد از 24 تا 48 ساعت در صورت عدم رسیدگی های لازم و مراجعه به پزشک فرد گزیده شده می میرد.بیشتر افراد به خاطر جثه کوچک مار جعفری آن را با یک بچه مار اشتباه می گیرند و پس از آزار و اذیت آن مورد گزش قرار می گیرند.
با این حال خوشبختانه این مار از انسان فراری است و دور از انسان زندگی می کند.اگر مار جعفری با انسان روبرو شود ،هیچگاه در مرحله اول اقدام به گزش نمی کندبه این صورت که اگر در حال حرکت باشدو متوجه حضور انسان شود،پیش از هر کاری به دنبال مخفیگاه می گردد ویا اینکه اگر راه فرار نداشته باشد در جای خود بی حرکت می ماند و پس انکه از کنارش دور شدیم به آرامی آن محل را ترک می کند.اگر در حال چنبره و استراحت باشد و از کنارش عبور کنیم ،با صدایی که از خود تولید می کند ما را از حضور خود متوجه می سازد.با این وجود اگر به طرفش برویم به سرعت فرار می کند یا ابتدا با به هم مالیدن فلس ها و فش فش کردن و پرتاب سرسعی می کند اول هشدار بدهد سپس در نخستین فرصت فرار می کند.زمانی که بخواهیم آن را صید کنیم آن وقت است که با هدف گزیدن به ما حمله می کند.این مار آنچنان از انسان دوری می کند،که اگر در یک اتاق با یک مار جعفری چند روزی را سپری کنیم به هیچ وجه به ما نزدیک نمی شود و برای ما خطری به وجود نمی آورد مگر اینکه ما بخواهیم به او آسیبی بزنیم.در گذشته جمعیت آن در ایران در حد مطلوب بوده و از جمعیت مناسبی برخوردار بود ولی در سالهای اخیربه دلیل صید بی رویه توسط مارگیر ها برای مراکز سموم سازی ،کشتن آنها به دلیل ترس و نفرت مردم،تخریب زیستگاه در اثر شهرسازی و جاده سازی جمعیت آن رو به کاهش گذاشته است.
خدنگ یا موش خرما
خدنگ بزرگ در زبان محلی موش خرما عنوان می شود، پستانداری گوشتخوار از خانواده خدنگ‌ها است، خدنگ معمولا در نزدیکی انسان زندگی می کند.
این جانوران دشمن اصلی مارها به شمار رفته و در مناطقی که جمعیت مارها رو به افزایش است در طبیعت رهاسازی می شوند، اما علاوه بر مارها این جانور انواع پرندگان، پستاندارن کوچک و حشرات را در رژیم غذایی خود دارند، ضمن اینکه از خرچنگ نیز تغذیه می کند.
خدنگ ها به صورت گروهی زندگی می کنند و پیوند خانوادگی بسیار قوی دارند. لانه خدنگ دارای چندین سوراخ با فاصله های متفاوت است و به صورت گروهی و یا تکی به شکار می روند.
مهمترین عامل کم شدن جمعیت خدنگ ها انسان است، خدنگ از مار و عقرب تغذیه می کند، کشاورزان از خدنگ ها مواظبت می کنند و به آنها آسیب نمی زنند اما در مناطق پرورش طیور خدنگ آفتی بزرگ تلقی می شود.
خار پشت ایرانی
خارپشت ایرانی یا خارپشت برانت (نام علمی: Paraechinus hypomelas) گونه‌ای خارپشت از سرده خارپشت‌های بیابانی است که در بیشتر مناطق کویری ایران و نیز افغانستان و آسیای مرکزی زندگی میکند. این جانور در استان بوشهر با نام «زوزو» خوانده می‌شود.
خاررپشت ایرانی یا برانت جثه گردی دارد و گوش‌هایش مثلثی و بسیار بزرگند. خارهایی به رنگهای سیاه و زرد دارد که معمولا قسمت‌های انتهایی آنها سیاه است و به همین دلیل در کل سیاه دیده می شود. این گونه دربوته زار‌ها، زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها زندگی میکند.
بدن آنها به سموم مقاوم است. حس بویایی و شنوایی بسیار قوی دارند. از حشرات، بی مهرگان، مارمولک ها، موش‌ها و مارهای کوچک تغذیه می‌کنند. دشمن طبیعی آنها پرندگان شکاری، روباه ها، و سمور هستند.
خارپشت‌ها شب گرد، دارای قلمروی خاص خود و منزوی‌اند. البته در دوران جلب نظر جفت و بزرگ کردن فرزندان اینگونه نیستند. در دوره طولانی استرس که شامل گرما یا سرمای بیش از اندازه است غیر فعال می‌باشند ولی به خواب زمستانی نمی‌روند. عدم فعالیت یک حالت دائمی نیست.
خارپشت‌ها درزمان تهدید شدن، به صورت یک توپ در می‌آیند، خارهایشان را از هم باز و پهن می‌کنند، خود را باد می‌کنند و یک صدای فش‌فش از خود ساطع می‌کنند. تیغ‌ها موهای تغییر شکل یافته‌اند که از کراتین تشکیل شده و نوک‌های تیزی دارند ولی نیشدار نیستند.
ورود تیغ‌ها به پوست می‌تواند با یک واکنش آلرژیک همراه باشد. یک خارپشت معمولی می‌تواند حدود ۵۰۰۰ خار داشته باشد.
جربیل بلوچی
جثه کوچک تقریباً به اندازه موش خانگی، چشم‌ها درشت، گوش‌ها متوسط، دم بلند (حدود یک و نیم برابر طول بدن) و موهای انتهائی دم زبر و بلند است. دست و پا پنج انگشت دارند و کف آنها بدون مو است. موهای بدن نرم و انبوهند. رنگ موهای پشت و بالای دم خاکستیر متمایل به قهوه‌ای روشن، پایین بدن و زیر دم سفید است. حد فاصل رنگ پشت و پایین بدن کاملاً مشخص است. در بالای چشم‌ها و قاعده گوش‌ها لکه‌های سفیدرنگی دیده می‌شود.
(تعداد نمونه محدود) طول سر و تنه 70 تا 90 میلی‌متر، دم 105 تا 125 میلی‌متر، پا 20 تا 23 میلی‌متر.
زیستگاه: مناطق بیابانی و استپ‌های مناطق گرم و نسبتاً خشک، مناطق بلوچی، باغ‌ها و نخلستان‌ها.
پراکندگی: در ایران از جنوب خراسان تا سواحل جنوب، خوستان، فارس و کرمان گزارش شده است.
پراکنش جهانی: از فلسطین تا افغانستان، پاکستان، هندوستان، شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا.
عادات: شبگرد است. اغلب نزدیک هم زندگی می‌کنند.
غذا: از مواد گیاهی نظیر دانه، ریشه، قسمت‌های سبز گیاه، و احتمالاً حشرات تغذیه میکند.
تولید مثل: چندین بار در سال و هر بار به طور متوسط چهار بچه می‌زاید. بچه‌ها در موقع تولد کور و بی‌مو هستند.
پستانداران
گربه، ، موش، از دیگر پستانداران خشک زی و دلفین معمولی از پستانداران آبزی جزیره کیش گزارش شده اند.